Thông tư 02/2023/TT-NHNN do Ngân hàng Nhà nước ban hành vào tháng 4/2023 nhằm cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng gặp khó khăn đang bước vào giai đoạn cuối của hiệu lực.
Đây là chính sách quan trọng đã hỗ trợ đáng kể doanh nghiệp và người dân trong việc tiếp cận vốn, duy trì sản xuất và phục hồi sau đại dịch. Tuy nhiên, thời điểm hiệu lực kết thúc đang đặt ngành ngân hàng vào tình thế đầy thách thức.
Thông tư 02 ban đầu có hiệu lực đến ngày 30/6/2024 nhưng đã được gia hạn đến hết năm 2024 theo Thông tư 06/2024/TT-NHNN, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân tiếp tục vượt qua khó khăn.
Số liệu từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy, đến cuối năm 2023, gần 188.000 khách hàng đã được cơ cấu nợ, với tổng giá trị nợ gốc và lãi đạt hơn 183.500 tỷ đồng. Đến tháng 6/2024, con số này tăng 25,5% lên 230.400 tỷ đồng với 282.000 khách hàng.
Trong hơn 1 năm rưỡi áp dụng, Thông tư 02 đã giúp các tổ chức tín dụng giảm áp lực nợ xấu, tạo điều kiện tiếp cận vốn vay mới. Tuy nhiên, khi hiệu lực kết thúc, nợ xấu nội bảng dự kiến sẽ gia tăng.
Dữ liệu cho thấy, tỷ lệ nợ xấu vào cuối tháng 9/2024 đạt 4,55%, tăng mạnh so với mức 2% năm 2022. Các ngân hàng đã chủ động hạch toán và chuẩn bị nguồn tài chính để đáp ứng quy định trích lập dự phòng rủi ro vào cuối năm nay.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước đã đề ra các giải pháp kiểm soát nợ xấu như siết chặt quy trình thẩm định cho vay, tích cực thu hồi nợ và phát mại tài sản. Tuy vậy, việc kết thúc Thông tư 02 có thể gia tăng áp lực điều hành chính sách tiền tệ, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn.
Tại kỳ họp thứ 8, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh rằng việc kiểm soát nợ xấu là ưu tiên hàng đầu, song tình trạng này chủ yếu xuất phát từ những hệ quả kéo dài của đại dịch Covid-19. Các biện pháp đồng bộ, từ giảm mặt bằng lãi suất cho vay đến tăng cường xử lý nợ xấu, đang được triển khai để giảm áp lực cho doanh nghiệp và người dân.
Hiện tại, khi thời hạn của Thông tư 02 đang cận kề, ngành ngân hàng cần tiếp tục thích ứng để vừa đảm bảo tăng trưởng tín dụng, vừa kiểm soát tốt rủi ro. Liệu có một chính sách gia hạn hoặc giải pháp thay thế nào sẽ được ban hành, vẫn là một câu hỏi bỏ ngỏ.