Chuyên gia cho rằng, cần xem xét lại phiên ATO và ATC, là 2 phiên có thể gây xáo trộn trên thị trường.
Từ trái qua: ông Nguyễn Đức Lệnh, ông Hoàng Văn Cường, ông Nguyễn Văn Trình.
Nhiều ý kiến được các chuyên gia đưa ra tại tọa đàm “Giải pháp phát triển thị trường chứng khoán bền vững” do báo Người lao động tổ chức đang diễn ra sáng nay (25/5).
Tại tọa đàm, GS.TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội đồng tình với quan điểm thị trường chứng khoán trong thời gian qua là một giai đoạn tăng trưởng nóng.
Vốn hóa thị trường đã tăng lên mức tương đương với nhiều nước trong khu vực, tới gần 93% của GDP Việt Nam. Quy mô thị trường cũng tăng nhanh, từ mức khoảng 4,3 triệu tỷ đồng vào năm 2019 lên tới 7,7 triệu tỷ đồng năm 2021.
Số lượng nhà đầu tư mở mới tài khoản tham gia vào thị trường cũng liên tục lập kỷ lục. Năm 2019, chỉ khoảng 2,3 triệu tài khoản và năm 2021 đã lên đến 4,3 triệu tài khoản. Chỉ trong 2 năm đã tăng thêm khoảng 2 triệu tài khoản mới, bằng cả 20 năm qua. Chỉ số VN-Index đã tăng khá cao. Năm 2019, nền kinh tế thịnh vượng thì chỉ số VN-Index khoảng 1.000 điểm, đến tháng 3/2022 đã hơn 1.500 điểm.
“Tăng trưởng của thị trường chứng khoán 2 năm qua là không bình thường mà gọi là tăng trưởng nóng. Đương nhiên sẽ tới giai đoạn hết nóng, quay trở lại trạng thái bình thường và tạo ra sự trồi sụt gần đây”, GS.TS Hoàng Văn Cường cho biết.
Theo ông Cường, khoảng 2 triệu nhà đầu tư mới tham gia thị trường hầu hết là những nhà đầu tư cá nhân mới bước vào thị trường trong bối cảnh dịch bệnh khó khăn. Nhiều người chưa đủ thông tin, chỉ tham gia đầu tư với 3 chữ cái mà không rành về doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực gì. “Họ đầu tư theo cảm xúc, theo đám đông, chứ không phải dựa trên cơ sở có phân tích, có đánh giá, và khi thị trường nóng thì đổ xô vào mua. Khi thị trường rung lắc, có suy giảm thì rút ra, càng tạo chao đảo thị trường, phản ánh tính chất không chuyên nghiệp”, ông Cường nói.
Bên cạnh đó, ông Cường chỉ ra, quản lý nhà nước và hệ thống về thể chế, pháp luật, khuôn khổ cũng bộc lộ những điểm yếu, dẫn tới việc lũng đoạn thị trường của một số nhà đầu tư lớn, nhà đầu tư dẫn dắt. Hệ quả trực tiếp là những nhà đầu tư cá nhân, những người mới tham gia thị trường ở giai đoạn nóng, mua với giá cao, thị trường sụt giảm với giá thấp, dẫn tới thua lỗ. Đây là những lỗ hổng cần phải sớm hoàn thiện.
Ông Cường cho rằng, nền kinh tế đang phục hồi sau đại dịch, doanh nghiệp cần huy động vốn. Thị trường chứng khoán là hàn thử biểu của nền kinh tế, cần phát triển thị trường để trở thành kênh huy động các nguồn vốn của nhà đầu tư cá nhân, trở thành nguồn vốn của doanh nghiệp và nền kinh tế.
Về biến động của thị trường thời gian qua, PGS.TS Nguyễn Văn Trình, chuyên gia kinh tế, Phó hiệu trưởng trường ĐH Võ Trường Toản cho rằng, nguyên nhân có bên ngoài và bên trong, khách quan và chủ quan, vĩ mô và vi mô.
Trước hết, nguyên nhân bên ngoài là chứng khoán thế giới, nhất là chứng khoán Mỹ có những phiên sụt giảm mạnh, Dow Jones mất trên 1.000 điểm, cũng tác động tới Việt Nam vì chúng ta là nền kinh tế mở, liên thông. Nguyên nhân chứng khoán Mỹ sụt giảm là do Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đang có động thái quyết liệt tăng lãi suất, lên 0,5 điểm % và thậm chí tăng thêm 0,75%… khiến tâm lý của nhà đầu tư Mỹ thận trọng, rút vốn và bán tháo chứng khoán làm cho các chỉ số chứng khoán Mỹ sụt giảm.
Thị trường sụt giảm còn do nhà đầu tư lo ngại lạm phát. Lạm phát đến từ nhiều nguyên nhân, như sau hàng loạt các gói hỗ trợ trong phòng chống dịch bệnh, tiền đẩy ra ồ ạt, dẫn đến cung tiền cao, giá cả sẽ tăng vọt… Đồng thời, do ảnh hưởng của dịch bệnh, do ảnh hưởng của xung đột địa chính trị, dẫn đến đứt gãy chuỗi cung ứng; Trung Quốc áp dụng chính sách Zero COVID cũng tác động tới thị trường.
Ông Trình cho rằng, việc tìm những biện pháp để ngăn ngừa, kiểm soát lạm phát, sẽ giảm ảnh hưởng tới thị trường chứng khoán. Ông nêu một số ý kiến.
Một, căn cơ là kiểm soát được chất lượng công ty niêm yết. Bản chất của đầu tư trên thị trường là các sản phẩm có chất lượng thì nhà đầu tư mới tin tưởng. Vừa qua công ty tốt xấu đều giảm giá nhưng khi hồi phục nhà đầu tư sẽ tìm sản phẩm tốt để đầu tư.
Hai, cần kiểm soát vấn đề tăng vốn ảo, có những công ty trên sàn in giấy ra bán ảo, làm mất uy tín trên thị trường chứng khoán.
Ba, cần xem xét lại phiên ATO và ATC, làm như sàn HNX giao dịch thông suốt. Đây là 2 phiên có thể gây xáo trộn trên thị trường. Nên chăng xem xét cho giao dịch T0.
Cuối cùng, cố gắng đưa trái phiếu vào giao dịch để tạo thêm sản phẩm mới, tạo tính thanh khoản cho thị trường.
“Điều chỉnh chỉ là ngắn hạn”
Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM cho rằng, chứng khoán là kênh huy động vốn hiện quả cho các tổ chức tín dụng nói chung, nhất là những ngân hàng đã niêm yết trên thị trường. Do đó, việc minh bạch thị trường có tác động đến các ngân hàng đã niêm yết, dẫn vốn vào các ngân hàng và một phần giúp nâng cao uy tín thương hiệu.
Ông Lệnh đánh giá, sự điều chỉnh trong thị trường chứng khoán thời gian qua chỉ là ngắn hạn. Giá trị cốt lõi là trong những tháng đầu năm 2022, ngành ngân hàng tăng trưởng ổn định, nợ xấu được kiểm soát, dư nợ tín dụng tăng trưởng tốt… 4 tháng đầu năm dư nợ tín dụng tăng khoảng 7% và các ngân hàng niêm yết đều công bố kết quả kinh doanh minh bạch, công khai trên thị trường. Đây là các chỉ số tham chiếu để các nhà đầu tư tham khảo.
