Mới đây, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã công bố các chính sách để hỗ trợ nền kinh tế có quy mô lớn nhất từ đại dịch Covid 19 tới nay trong bối cảnh quốc gia này gặp nhiều khó khăn do sự trì trệ của thị trường nhà ở và tiêu dùng nội địa ảm đạm.
Báo cáo cập nhật của Agriseco Research cho biết các nhóm giải pháp bao gồm nới lỏng chính sách tiền tệ, tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán.
- Với nhóm giải pháp nới lỏng chính sách tiền tệ, PBoC đã quyết định giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc 0,5% xuống mức thấp nhất kể từ năm 2020. PBoC cũng sẽ giảm lãi suất repo đảo ngược kỳ hạn 7 ngày 0,2% xuống còn 1,5%; giảm lãi suất cho vay trung hạn 0,3% và lãi suất cho vay cơ bản 0,2 – 0,25%.
- Với nhóm giải pháp tháo gỡ khó khăn và hỗ trợ thị trường nhà ở, các khoản vay mua nhà hiện hữu sẽ được giảm 0,5% lãi suất. Đồng thời sẽ giảm tỷ lệ chi trả tối thiểu ban đầu cho khoản vay mua nhà thứ hai từ 25% về 15%. Mức hỗ trợ tối đa dành cho các khoản vay được tài trợ bởi PBoC sẽ tăng từ 60% lên thành 100%. Ngoài ra, nhóm giải pháp cũng bao gồm việc kéo dài thời gian hỗ trợ đối với các khoản vay của các nhà phát triển bất động sản đến hết năm 2026.
- Với nhóm giải pháp hỗ trợ thị trường chứng khoán, Trung Quốc cho phép các công ty chứng khoán, bảo hiểm, các quỹ đầu tư tiếp cận nguồn vốn của PBoC để mua cổ phiếu, trái phiếu, ETFs với hạn mức hơn 70 tỷ USD. PBoC cũng có gói vay lãi suất 1,75% dành cho các ngân hàng với hạn mức khoảng 42 tỷ USD nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp niêm yết mua lại cổ phần.
Agriseco nhận định ngay sau khi các thông tin về chính sách hỗ trợ của Trung Quốc được công bố, các thị trường chứng khoán ở Châu Á và thế giới đều phản ứng tích cực. Trong đó, hai chỉ số chứng khoán ở Đại Lục đều bật tăng mạnh trong phiên với chỉ số Shanghai tăng 3,88%, chỉ số Shenzen tăng 4,04%.
Đây có thể coi là phiên giao dịch tích cực nhất của chứng khoán Đại Lục kể từ đầu năm đến nay. Sau phiên giao dịch ngày 24/9, các chỉ số chứng khoán của Trung Quốc tiếp tục duy trì đà tăng tích cực.
Kỳ vọng dòng vốn ngoại sẽ đảo chiều sang mua ròng
Với việc Trung Quốc tung ra gói kích thích kinh tế quy mô lớn, nhóm phân tích kỳ vọng các quốc gia khác trong khu vực bao gồm Việt Nam có thể tiếp tục duy trì và tăng cường các chính sách nới lỏng tiền tệ, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Ngoài ra, cú hích từ gói kích thích sẽ tăng tính hấp dẫn của TTCK, Agriseco kỳ vọng đây sẽ là nhân tố thúc đẩy quá trình đảo chiều dòng vốn ngoại từ trạng thái bán ròng thành mua ròng tại các thị trường châu Á giai đoạn cuối năm.
Thêm vào đó, các chính sách của Trung Quốc kỳ vọng có thể kích thích cầu tiêu dùng trong nước qua đó tác động tích cực tới kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Hiện nay Trung Quốc là đối tác thương mại lớn, là thị trường xuất khẩu hàng hóa lớn thứ 2 của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu đạt 37,86 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm 2024.
Về phía nhập khẩu, Trung Quốc tiếp tục là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 99,29 tỷ USD trong 8 tháng đầu năm. Với kỳ vọng năng lực sản xuất của các doanh nghiệp Trung Quốc phục hồi sẽ giúp chi phí nhập khẩu nguyên vật liệu được tiết giảm, hỗ trợ chi phí đầu vào cho các doanh nghiệp sản xuất Việt Nam.
Nhóm ngành nào hưởng lợi?
Đánh giá cụ thể về một số nhóm ngành được hưởng lợi nhờ chính sách mới từ Trung Quốc, nhóm phân tích Agriseco đưa ra 4 nhóm cổ phiếu:
- Tại nhóm thép, các nhóm giải pháp của Trung Quốc tập trung vào nới lỏng chính sách tiền tệ hay hỗ trợ thị trường nhà ở đều kỳ vọng tác động tích cực đến thị trường bất động sản, ngành xây dựng và vật liệu của quốc gia này. Nhu cầu vật liệu xây dựng như thép có thể tăng lên từ vùng đáy và tác động đến giá thép toàn cầu.
- Nhóm dầu khí, với kỳ vọng các chính sách hỗ trợ sẽ giúp nền kinh tế Trung Quốc phục hồi, nhu cầu tiêu thụ dầu có thể tăng lên một cách nhanh chóng và khiến giá dầu tăng cao. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Trung Quốc sẽ chiếm hơn 1/4 tăng trưởng nhu cầu dầu toàn cầu.
- Nhóm cao su, Agriseco kỳ vọng các ngành công nghiệp sản xuất đặc biệt là ngành sản xuất ô tô của Trung Quốc sẽ phục hồi kéo theo nhu cầu cao su tăng trưởng. Các doanh nghiệp cao su của Việt Nam dự báo hưởng lợi trong bối cảnh giá cao su tăng cao như hiện tại.
- Nhóm thủy sản kỳ vọng tăng trưởng, Agriseco cho biết Trung Quốc là thị trường xuất khẩu thủy sản quan trọng của Việt Nam. Trong 8 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đạt 1,02 tỷ USD, chiếm khoảng 16% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản. Với các chính sách nhằm hỗ trợ nền kinh tế, kích thích cầu tiêu dùng, kỳ vọng các mặt hàng xuất khẩu sang Trung Quốc như cá tra, tôm sẽ được hưởng lợi và tiếp tục cải thiện.
Nội dung chính
Thứ còn thiếu trong gói kích thích kinh tế khủng của Trung Quốc
Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) Pan Gongsheng phát biểu tại cuộc họp bất thường hôm 24/9. (Ảnh: Reuters).
Bước đi đáng khen
Trong cuộc họp báo bất thường vào ngày 24/9, các quan chức Trung Quốc đã thể hiện quyết tâm đảo ngược tình trạng trì trệ của đất nước. Bằng gói kích thích tiền tệ mới, Bắc Kinh đã tiêm một liều adrenaline cho nền kinh tế.
Tại cuộc họp báo, Thống đốc Pan Gongsheng thông báo PBoC sẽ giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc 0,5 điểm % xuống mức thấp nhất kể từ năm 2020, đồng thời hạ lãi suất repo đảo ngược kỳ hạn 7 ngày xuống 1,5%.
Ngoài ra, ông Pan cũng công bố các biện pháp để củng cố thị trường bất động sản, bao gồm giảm lãi suất đối với số nợ vay thế chấp mua nhà trị giá 5.300 tỷ USD và hạ yêu cầu trả trước đối với căn nhà thứ hai xuống mức thấp kỷ lục 15%.
Bên cạnh đó, PBoC sẽ đẩy mạnh chương trình cho vay để doanh nghiệp nhà nước mua những căn nhà bị ế. Từ bây giờ, PBoC sẽ cấp 100% tiền gốc cho các khoản vay ngân hàng thuộc nhóm này, tăng so với mức 60% vào tháng 5.
Thống đốc Pan cũng tiết lộ chính phủ sẽ cho phép các công ty môi giới chứng khoán và quỹ đầu tư tiếp cận vốn của ngân hàng trung ương để mua cổ phiếu.
Trong một lưu ý, JPMorgan Chase ước tính động thái giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc sẽ bơm khoảng 1.000 tỷ nhân dân tệ (tương đương 142 tỷ USD) vào hệ thống ngân hàng Trung Quốc.
Thị trường ca ngợi gói chính sách mới là một bước đi đúng đắn, là thay đổi có ý nghĩa hơn so với các sáng kiến nhỏ lẻ trước kia. Giá cổ phiếu Trung Quốc nhảy vọt, giúp chỉ số CSI 300 có tuần tăng mạnh nhất kể từ năm 2008.
Tuy nhiên, dù cảm thấy có phần khích lệ, các nhà kinh tế vẫn cảnh báo thị trường không nên đánh giá quá cao tác động của gói chính sách mới.
“Mặc dù các con số nghe có vẻ lớn và nỗ lực của Bắc Kinh có vẻ sâu rộng, chỉ riêng mỗi gói kích thích này có thể là chưa đủ để đưa toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc thoát khỏi tình trạng trì trệ”, bà Liz Young Thomas, trưởng bộ phận chiến lược đầu tư tại SoFi, lưu ý.
Muốn thay đổi, hãy vực dậy người tiêu dùng
Chia sẻ với Business Insider, nhà kinh tế Huang Tianlei nhận xét: “Nền kinh tế Trung Quốc có nhiều vấn đề sâu sắc, mang tính cấu trúc không thể chỉ giải quyết bằng một gói kích thích. Tôi nghĩ còn quá sớm để ăn mừng”.
Ông Huang, nhà nghiên cứu tại Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, cho biết tác động của gói kích thích tiền tệ mới sẽ suy yếu do chi tiêu tài khoá của Trung Quốc thu hẹp. Chính phủ không mạnh tay chi tiêu cho người tiêu dùng, dù đây là động lực để nền kinh tế phục hồi.
Người dân không chi tiêu là nguyên nhân cốt lõi cho vấn đề của Trung Quốc. Người tiêu dùng hiện quá chú trọng vào việc tiết kiệm, khiến nền kinh tế tỷ dân phải chống chọi với vòng xoáy giảm phát.
Giữa lúc đó, các khách hàng cũng không muốn mua bất động sản, một lĩnh vực từng chiếm tới 30% GDP. Thị trường nhà đất vẫn đang chật vật với tình trạng nợ nần, vỡ nợ và tồn kho tăng cao.
Theo quan điểm của nhà kinh tế Huang, Bắc Kinh cần chi tiêu nhiều hơn cho con người thay vì tập trung vào các lĩnh vực như cơ sở hạ tầng. Giải quyết cuộc khủng hoảng nhà đất cũng có thể thúc đẩy tâm lý người tiêu dùng, ông nói thêm.
Mặc dù gói kích thích mới không đề cập đến hỗ trợ tài khoá, các quan chức Trung Quốc dường như đang bắt tay vào việc. Hôm 27/9, Reuters đưa tin Trung Quốc có kế hoạch phát hành hơn 284 tỷ USD trái phiếu chính phủ đặc biệt.
Thông tin trên xuất hiện khoảng một ngày sau khi giới lãnh đạo Trung Quốc lưu ý đến việc hỗ trợ tiêu dùng hộ gia đình và ổn định thị trường bất động sản. Reuters cho biết những bình luận hiếm hoi này được đưa ra tại cuộc họp hàng tháng của Bộ Chính trị.
Barclays trích dẫn một số nguồn tin cho biết các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc gần đây đã ủng hộ một gói kích thích tài khoá có quy mô rất lớn, lên tới 1.400 tỷ nhân dân tệ (tương đương gần 200 tỷ USD). Gói này có thể sẽ được triển khai trong hai năm tới.
Theo nhận định của Barclays, đây sẽ là một gói kích thích “siêu khủng” có thể hấp thụ lượng lớn tồn kho nhà ở, kích thích tiêu dùng, giảm bớt gánh nặng nợ nần cho người dân và tài trợ cho các dịch vụ công khác.
Các nhà kinh tế tại gã khổng lồ tài chính ước tính nếu được công bố, gói kích thích tài khoá nói trên có thể giúp GDP Trung Quốc tăng trưởng 5% vào năm 2025. Trong khi đó, gói kích thích tiền tệ mới đây được kỳ vọng chỉ giúp tăng trưởng đạt 4,4% vào năm tới.
Về tốc độ tăng trưởng kinh tế năm nay, các chuyên gia lo lắng rằng Bắc Kinh có thể bỏ lỡ mục tiêu 5%. Ngay cả khi chính phủ cam kết hỗ trợ tài khoá trong thời gian tới, các chính sách có thể đến quá muộn, khó thay đổi kết quả năm nay.
Nhà kinh tế Huang lưu ý rằng giữa thời điểm thông báo phát hành trái phiếu và phát hành trái phiếu thực tế thường có độ trễ. Mùa đông đang đến rất gần và điều này có thể làm chậm hoạt động trong các lĩnh vực có thể nhận hỗ trợ như cơ sở hạ tầng.
“Nghe có vẻ vô lý, nhưng đó là một trong những lý do tại sao đến đầu năm nay Trung Quốc mới sử dụng lượng trái phiếu chính phủ phát hành bổ sung vào tháng 10 năm ngoái”, ông cho hay.
Trong một phân tích công bố vào giữa tuần, Bank of America cho biết chắc chắn việc hỗ trợ tài khoá là không đủ để hoàn toàn vực dậy niềm tin của người tiêu dùng Trung Quốc. Các chính sách cần phải giải quyết lý do tại sao người dân lại không chi tiêu.
Ví dụ, người tiêu dùng Trung Quốc đang tránh xa các dự án nhà ở mới ngay cả khi chính phủ vừa thông báo hạ lãi suất vay thế chấp mua nhà và yêu cầu thanh tối tối thiểu cho căn nhà thứ hai.
Ông Huang giải thích nguyên nhân bắt nguồn từ việc các dự án mới vẫn chưa hoàn thiện, làm giảm nhu cầu mua nhà mới của người dân. Nhiều khách hàng phải chờ nhiều năm mới được nhận nhà.
Theo góc nhìn của vị chuyên gia này, chính phủ Trung Quốc cần phải trực tiếp hỗ trợ tài chính cho các dự án chưa hoàn thiện.
Nền kinh tế Trung Quốc vẫn đang chật vật với vấn đề giảm phát.
