Nhận định về diễn biến thị trường tại hội thảo “Bắt mạch dòng tiền”, bà Đỗ Hồng Vân – Trưởng phòng Phân tích FiinGroup đánh giá trên ba yếu tố là tăng trưởng lợi nhuận, định giá và dòng tiền.
Thống kê tăng trưởng lợi nhuận của 541 doanh nghiệp niêm yết đại diện cho 33% vốn hóa cho thấy, mặc dù lợi nhuận quý 1 duy trì đà tăng so với cùng kỳ, nhưng tốc độ có dấu hiệu chậm lại. Tăng trưởng lợi nhuận quý 1/2024 chỉ bằng một nửa so với mức tăng trưởng 40-50% trong quý 4/2023 dù được đặt trên mức nền thấp quý 1 năm ngoái.
Các ngành có lợi nhuận tăng trưởng đột biến trong quý 1 và triển vọng năm 2024 khả quan được FiinGroup đánh là là thép, may mặc, chứng khoán, công nghệ thông tin và ngân hàng. Ngược lại, điện, thủy sản, dược phẩm, hóa chất ghi nhận lợi nhuận suy giảm do cầu giảm, chi phí nguyên vật liệu gia tăng. Bên cạnh đó, bất động sản và bán lẻ sẽ cũng là hai ngành đáng chú ý, nhưng bán lẻ sẽ hồi phục sớm trong năm 2024, còn bất động sản sẽ là câu chuyện năm 2025.
Về phía định giá, nhịp giảm mạnh đã đưa định giá thị trường quay về mức P/E 13,8 lần – dưới trung bình 5 năm. Tuy nhiên, nhìn sâu vào phân lớp cổ phiếu, nhóm phi tài chính dù đã giảm 6-7% so với đỉnh cuối tháng 3, nhưng vẫn neo ở vùng đỉnh cao. Một phần do đặc thù nhiều nhóm ngành chu kỳ “đỉnh định giá đáy lợi nhuận”, song không thể phủ nhận giá nhiều cổ phiếu đã “chạy xa” so với lợi nhuận.
Do đó, chuyên gia FiinGroup cho rằng số lượng ngành đang ở vùng định giá thấp không còn nhiều, ngành ngân hàng, bất động sản, bia, khai thác dầu khí là những ngành đang có mức định giá thấp hơn trung bình 5 năm.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng cần theo dõi nhóm theo dõi tín hiệu dòng tiền vào là bất động sản, thép, hóa chất. Đây là những nhóm được kỳ vọng dòng tiền đang rút về đáy và sẽ có sự hồi phục.
“Trong thời điểm thị trường điều chỉnh, những nhóm ngành có mức chiết khấu sâu và dòng tiền đang phục hồi từ đáy, giá không giảm quá mạnh nhà đầu tư có thể cân nhắc giải ngân”, bà Đỗ Hồng Vân nhận định.
Dựa trên cả ba yếu tố trên, chuyên gia FiinGroup cho rằng nhóm khai thác dầu khí vừa có định giá hấp dẫn, vừa nhận được sự ủng hộ cả về cơ bản và dòng tiền trong tháng 5. Nhóm thép, hóa chất thì chủ yếu dựa trên dòng tiền, câu chuyện cơ bản vẫn chưa có nhiều sự cải thiện.
“Thị trường khó hồi phục theo mô hình chữ V”
Cũng đưa ra quan điểm về thị trường, ông Huỳnh Hoàng Phương – Giám đốc Phân tích FIDT cho rằng sau đợt điều chỉnh, định giá P/E và P/B tại vùng VN-Index 1.160-1.180 là tương đối hấp dẫn cho năm nay và khả năng có thể kéo dòng tiền nhà đầu tư giá trị đang đứng ngoài nhập cuộc.
Với kỳ vọng lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết năm 2024 tăng trưởng khoảng 18% thì P/E forward 11,8 là mức hấp dẫn để mở vị thế mới cho cả cả năm.
Sau khi đợt hoảng loạn (panic) qua đi thị trường thời sẽ có các đợt hồi phục nhất định và các cổ phiếu tốt về mặt cơ bản có tăng trưởng tốt năm 2024 hay câu chuyện riêng sẽ tiếp tục phục hồi và tăng trưởng sau đó ít phụ thuộc vào chỉ số chung.
“Thị trường khó hồi phục hình chữ V, thay vào đó cần tích luỹ để tạo nền mới chờ những rủi ro ngắn hạn như tỷ giá giảm dần. Do đó, VN-Index tháng 5 sẽ trong trạng thái sideway và có sự phân hoá mạnh giữa các cổ phiếu”
Nhìn về trung và dài hạn, các yếu tố như tăng trưởng kinh tế, tăng trưởng lợi nhuận các DN niêm yết, nền lãi suất và câu chuyện nâng hạng vẫn đang là yếu tố hỗ trợ tích cực cho thị trường.
Ông Huỳnh Hoàng Phương nêu hai nhóm ngành triển vọng nhà đầu tư cần chú ý.
Thứ nhất, bất động sản có thể hưởng lợi khi thị trường bất động sản đã qua giai đoạn khó khăn và có nhiều dấu hiệu phục hồi về thanh khoản và giá từ đầu quý 2. Các chính sách của Chính phủ tiếp tục hỗ trợ thị trường, nền lãi suất thấp tiếp tục hỗ trợ các DN BĐS và phía người mua.
Thứ hai, dầu khí thượng và trung nguồn cũng khả quan nhờ triển vọng dự án lô B vẫn tốt và chưa có gì thay đổi.
Bốn nguyên nhân chính bao gồm: lo ngại Fed trì hoãn giảm lãi suất khi lạm phát tại Mỹ chưa hạ nhiệt đủ như kỳ vọng; biến động tăng của tỷ giá đi kèm các biện pháp can thiệp của NHNN; lo ngại lãi suất tăng trở lại và căng thẳng địa chính trị khu vực Trung Đông có dấu hiệu leo thang.
Tuy nhiên, nhịp điều chỉnh tập trung diễn ra vào tuần giao dịch thứ 3 của tháng 4 và dần khởi sắc trở lại về cuối tháng. Nhìn chung, chỉ số VN-Index đóng cửa phiên cuối tháng 4 tại mốc 1.209,5 điểm, giảm 5,8% so với cuối tháng 3 và thu hẹp tăng trưởng từ đầu năm xuống còn 7%.
Đến phiên giao dịch ngày 06/05, VN-Index đóng cửa tại mốc 1.241,58 điểm. Tuy nhiên các tín hiệu kỹ thuật trung hạn như RSI và ADX đều giữ ở trạng thái trung tính yếu, chưa ủng hộ cho sự hồi phục xu hướng hoàn toàn. Tín hiệu này cho thấy thị trường vẫn còn rủi ro điều chỉnh kỹ thuật, nhưng đây có thể là pha cuối của chu kỳ điều chỉnh này.
Về “market sentiment” (tâm lý thị trường), SSI nhận thấy dù mạnh hơn dự kiến, nhưng nhịp điều chỉnh của thị trường chứng khoán Việt Nam trong tháng 4 vừa qua nằm trong phán đoán của phần lớn nhà đầu tư trên thị trường. Với các yếu tố rủi ro hiện diện khá rõ ràng, đặc biệt sau giai đoạn đi lên liên tục 5 tháng, việc chủ động tái cơ cấu và cân bằng danh mục là chiến lược phù hợp trong tháng vừa qua.
Dù nhịp điều chỉnh diễn ra mạnh, nhưng khá nhanh và độ bật lại tốt ở các nhóm ngành triển vọng cho thấy dòng tiền chờ cơ hội đã hoạt động tích cực, phù hợp với dữ liệu số dư tiền gửi nhà đầu tư có tốc độ tăng nhanh trong quý đầu năm.
SSI tiếp tục nhấn mạnh rủi ro về khả năng Fed neo lãi suất cao lâu hơn, thì biến động của tỷ giá vẫn là một yếu tố thị trường vẫn tiếp tục phải theo dõi trong 2 quý tới. Biến động tăng lại của lãi suất cũng là một quan ngại, tuy nhiên quan điểm của nhóm phân tích là lãi suất sẽ chỉ chuyển từ mức rất thấp về mức thấp và định hướng của chính sách tiền tệ vẫn giữ nguyên không thay đổi.
Do đó, SSI Research cho rằng chỉ số VN-Index trong tháng 5 khả năng sẽ có hai kịch bản.
Kịch bản 1: Thị trường tiếp tục hồi phục. Chỉ số VN-Index vượt ngưỡng 1.278 – 1.280 điểm thì vùng 1.310 điểm sẽ là vùng chỉ số tiếp tục hướng đến.
Kịch bản 2: Thị trường quay trở lại nhịp điều chỉnh. Chỉ số VN-Index được hỗ trợ quanh vùng 1.160 – 1.180 điểm, tích lũy và tạo nền để quay lại xu hướng tích cực, hướng về lại vùng 1.260 – 1.270 điểm trong tương lai.
Ở mặt bằng định giá chung, hệ số P/E Forward 1 năm của VN-Index sau nhịp điều chỉnh đã tiến về lại vùng định giá hấp dẫn trong dài hạn (11,2 lần). Thị trường sẽ được hỗ trợ khi tiến sâu hơn vào vùng định giá hấp dẫn này và sự phân hóa sẽ diễn ra với lợi thế thuộc về các nhóm cổ phiếu cho thấy sự phục hồi và quay lại quỹ đạo tăng trưởng của kết quả kinh doanh cốt lõi, như những gì đã diễn ra trong tháng 4 là tháng cao điểm hấp thụ thông tin kết quả kinh doanh quý I/2024. Tiêu dùng, du lịch, hoạt động thương mại phục hồi, giải ngân FDI bứt phá có thể là các tín hiệu ban đầu hỗ trợ cho sự phục hồi lợi nhuận tiếp tục trong giai đoạn tới.
Tuy nhiên, để có nền tảng vững chắc cho xu hướng tăng bền vững của thị trường chứng khoán, tăng trưởng lợi nhuận phục hồi bền vững trên diện rộng trong các quý tiếp theo là điều cần thiết. Riêng tháng 5 là tháng vùng trũng thông tin về lợi nhuận, sự quan tâm của thị trường chứng khoán sẽ quay lại chú ý đến các biến động về lãi suất, lạm phát và các thông tin chính sách từ Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội khai mạc vào ngày 20/5/2024.
“Trước khi thị trường xây lại nền tảng vững chắc, việc đa dạng và cân bằng trạng thái danh mục, nắm bắt nhanh cơ hội ở những nhịp biến động là chiến lược phù hợp nhà đầu tư cần chuẩn bị trong bối cảnh hiện nay”, SSI nhấn mạnh.
Trong danh mục 5 cổ phiếu khuyến nghị tháng 5, SSI Research thêm mới IDC, ACV và PVS, đồng thời tiếp tục nắm giữ MSN và PVT.