Nội dung chính
Bức Tranh Vĩ Mô Tháng 4/2025: Thuế Quan và Sự Sụt Giảm Xuất Khẩu
Tháng 4/2025 đã trở thành thời điểm then chốt đánh dấu nhiều biến động vĩ mô quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt là khi cuộc chiến thuế quan Mỹ – Trung tiếp tục leo thang và tác động trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu của chúng ta. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các yếu tố vĩ mô chính và đưa ra những nhận định về triển vọng kinh tế trong các tháng còn lại của năm 2025.
Cú Sốc Xuất Khẩu: Giảm 18,3% Chỉ Trong Nửa Đầu Tháng 4
Số liệu mới nhất cho thấy một bức tranh đáng lo ngại: tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam trong nửa đầu tháng 4 chỉ đạt 35,44 tỷ USD, giảm 10,6% (tương đương giảm 4,2 tỷ USD) so với nửa cuối tháng 3. Đặc biệt, xuất khẩu sụt giảm mạnh tới 18,3%, đạt 16,75 tỷ USD.
Nguyên nhân chính của sự sụt giảm này đến từ cú sốc thuế quan khi Mỹ công bố áp dụng mức thuế đối ứng lên hàng hóa Việt Nam vào ngày 02/04/2025. Mặc dù mức thuế 46% đã được tạm hoãn trong 90 ngày chờ kết quả đàm phán, nhưng mức thuế tạm thời 10% cũng đã tạo áp lực đáng kể lên các doanh nghiệp xuất khẩu.
“Cú sốc thuế quan sẽ gây ra tác động cả trực tiếp và gián tiếp đối với tăng trưởng xuất khẩu, tăng trưởng GDP và tác động đến các ngành nghề.” – Báo cáo từ VDSC.
Tình hình này đã khiến cán cân thương mại của Việt Nam trong nửa đầu tháng 4 thâm hụt 1,08 tỷ USD, tuy nhiên tính từ đầu năm đến 15/4, Việt Nam vẫn duy trì thặng dư thương mại 2,07 tỷ USD.
Tìm hiểu thêm về tác động của thuế quan Mỹ đối với Việt Nam
Tăng Trưởng GDP Quý I/2025 Đạt 6,93%: Thấp Hơn Kỳ Vọng
Nền kinh tế Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng 6,93% trong quý I/2025, thấp hơn so với kỳ vọng. Nguyên nhân chính là do lĩnh vực công nghiệp và xây dựng phục hồi ở mức thấp hơn so với cùng kỳ mặc dù được hưởng lợi từ hiệu ứng mức nền thấp.
Đáng chú ý, đây là quý mà Việt Nam chưa chịu tác động tiêu cực từ chính sách thuế quan của Mỹ. Do đó, tăng trưởng trong những quý tiếp theo được dự báo sẽ đối mặt với nhiều thách thức hơn khi động lực tăng trưởng chính là sản xuất và xuất khẩu bắt đầu chịu ảnh hưởng từ các biện pháp thuế quan.
Theo báo cáo từ Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), trong kịch bản tiêu cực nhất là mức thuế 46% được áp dụng, tăng trưởng kinh tế cả năm 2025 có thể giảm từ 0,7-1,5 điểm phần trăm so với mục tiêu ban đầu.
Mặc dù tác động của thuế quan có thể không nghiêm trọng như cú sốc COVID-19 năm 2021, tác động trung và dài hạn được dự báo sẽ lớn hơn do những bất ổn về chính sách thương mại có thể kéo dài, ảnh hưởng đến niềm tin kinh doanh và quyết định đầu tư.
Tìm hiểu thêm về triển vọng tăng trưởng GDP Việt Nam 2025
Chiến Lược Thúc Đẩy Đầu Tư Công: 80 Dự Án Trị Giá 445.000 Tỷ Đồng
Trước những thách thức từ môi trường kinh tế bên ngoài, Chính phủ Việt Nam đã có động thái mạnh mẽ để kích thích nền kinh tế thông qua đầu tư công. Một sự kiện chưa từng có trong lịch sử là việc Chính phủ vừa đồng loạt khởi công, khánh thành 80 dự án nhân dịp 30/4/2025, với tổng vốn đầu tư lên đến 445.000 tỷ đồng.
Trong số 80 dự án này:
- Tổng vốn khởi công: 305.000 tỷ đồng
- Tổng vốn các dự án khánh thành: 140.000 tỷ đồng
- Vốn ngân sách nhà nước: 185.000 tỷ đồng
- Vốn ngoài ngân sách: 260.000 tỷ đồng
Việc tổ chức khởi công, khánh thành đồng loạt với quy mô lớn chưa từng có này cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong việc thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, coi đây là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng để bù đắp phần nào tác động tiêu cực từ xuất khẩu.
Theo báo cáo từ Công ty Chứng khoán Mirae Asset, mục tiêu giải ngân đầu tư công năm 2025 tăng 21% so với năm 2024, đạt 825.900 tỷ đồng, với tỷ lệ giải ngân kỳ vọng từ 95% lên 100%.
Để đạt được mục tiêu này, Chính phủ thậm chí đề xuất điều chỉnh bội chi ngân sách Nhà nước lên mức 4-4,5% GDP (so với ước tính trước đó là 3,8% và số liệu năm 2024 là 3,4%) để huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển. Tỷ lệ nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài so với GDP có thể đến ngưỡng cảnh báo (hoặc vượt ngưỡng khoảng 5% GDP).
Tìm hiểu thêm về tiến độ giải ngân đầu tư công năm 2025
Cơ Hội Và Thách Thức Từ Cuộc Thương Chiến Mỹ-Trung
Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung không chỉ mang đến thách thức mà còn tạo ra những cơ hội cho nền kinh tế Việt Nam. Chênh lệch thuế quan giữa Việt Nam và Trung Quốc tạo ra một “khe cửa hẹp” cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc tiếp cận thị trường Mỹ.
Các ngành có cơ hội hưởng lợi:
Tuy nhiên, cơ hội này đi kèm với rủi ro đáng kể. Mỹ có thể gia tăng cáo buộc Việt Nam về vấn đề chuyển hàng có xuất xứ từ Trung Quốc, đặc biệt khi phần lớn nguyên vật liệu sản xuất của Việt Nam nhập khẩu từ Trung Quốc. Thêm vào đó, nếu thâm hụt thương mại giữa Việt Nam và Mỹ tiếp tục mở rộng, quá trình đàm phán sẽ càng trở nên khó khăn.
Một rủi ro khác là khi năng lực sản xuất của Trung Quốc bị dư thừa do hạn chế xuất khẩu sang Mỹ, họ có thể tăng cường xuất khẩu sang các thị trường khác, bao gồm Việt Nam, làm gia tăng áp lực cạnh tranh đối với doanh nghiệp nội địa.
Tìm hiểu thêm về tác động của thương chiến Mỹ-Trung đến Việt Nam
Triển Vọng Kinh Tế Việt Nam Trong Các Tháng Còn Lại Của Năm 2025
Dựa trên tình hình hiện tại, có thể dự đoán một số xu hướng chính cho nền kinh tế Việt Nam trong các tháng còn lại của năm 2025:
- Tăng trưởng kinh tế có thể chậm lại so với kỳ vọng ban đầu, đặc biệt trong quý II và quý III khi tác động của thuế quan bắt đầu thể hiện rõ nét hơn.
- Xuất khẩu sẽ tiếp tục đối mặt với thách thức do áp lực thuế quan và sự bất định trong chính sách thương mại toàn cầu.
- Đầu tư công sẽ đóng vai trò then chốt trong việc duy trì đà tăng trưởng, với kỳ vọng giải ngân đạt mức cao kỷ lục.
- Chính sách tiền tệ có thể sẽ được điều chỉnh linh hoạt hơn để hỗ trợ tăng trưởng, với khả năng NHNN sẽ duy trì lãi suất ở mức thấp và đảm bảo thanh khoản cho hệ thống.
- Đầu tư nước ngoài (FDI) vẫn là động lực tăng trưởng quan trọng, đặc biệt khi các doanh nghiệp tiếp tục chiến lược “Trung Quốc+1” trong bối cảnh căng thẳng thương mại.
Tìm hiểu thêm về chiến lược ứng phó với thuế quan Mỹ
Giải Pháp Cho Doanh Nghiệp Và Nhà Đầu Tư
Trong bối cảnh đầy thách thức hiện nay, doanh nghiệp và nhà đầu tư Việt Nam cần cân nhắc một số chiến lược sau:
Đối với doanh nghiệp xuất khẩu:
- Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, giảm phụ thuộc vào một thị trường duy nhất
- Tăng cường giá trị gia tăng trong sản phẩm để đáp ứng quy tắc xuất xứ chặt chẽ hơn
- Chủ động tìm nguồn nguyên liệu thay thế, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu từ Trung Quốc
- Đầu tư vào công nghệ và đổi mới sáng tạo để nâng cao năng lực cạnh tranh
Đối với nhà đầu tư:
- Quan tâm đến các ngành hưởng lợi từ đầu tư công như xây dựng, vật liệu xây dựng, và bất động sản
- Cân nhắc các cổ phiếu trong lĩnh vực xuất khẩu có khả năng hưởng lợi từ chênh lệch thuế quan
- Theo dõi sát diễn biến đàm phán thương mại để điều chỉnh chiến lược đầu tư kịp thời
- Đa dạng hóa danh mục đầu tư để giảm thiểu rủi ro từ biến động thị trường
Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
1. Thuế quan của Mỹ áp dụng với Việt Nam hiện nay là bao nhiêu?
Hiện tại, Mỹ đang áp dụng mức thuế tạm thời 10% đối với hàng hóa Việt Nam, trong khi mức thuế 46% đã được tạm hoãn trong 90 ngày chờ kết quả đàm phán.
2. Tăng trưởng GDP của Việt Nam trong quý I/2025 đạt bao nhiêu?
Tăng trưởng GDP của Việt Nam trong quý I/2025 đạt 6,93%, thấp hơn kỳ vọng do lĩnh vực công nghiệp và xây dựng phục hồi chậm.
3. Việt Nam có thể hưởng lợi gì từ cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung?
Việt Nam có thể hưởng lợi từ việc dịch chuyển đơn hàng và đầu tư khi các doanh nghiệp tìm kiếm địa điểm thay thế Trung Quốc. Các ngành có tiềm năng hưởng lợi bao gồm dệt may, điện thoại, giày dép, nội thất và đồ chơi.
4. Chính phủ đã có những biện pháp nào để ứng phó với tác động từ thuế quan?
Chính phủ đang đẩy mạnh giải ngân đầu tư công với 80 dự án trị giá 445.000 tỷ đồng, đồng thời cân nhắc tăng bội chi ngân sách lên 4-4,5% GDP để huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển.
5. Xuất khẩu của Việt Nam giảm bao nhiêu trong nửa đầu tháng 4/2025?
Xuất khẩu của Việt Nam trong nửa đầu tháng 4/2025 giảm 18,3% (tương đương giảm 3,74 tỷ USD) so với nửa cuối tháng 3/2025.
Bạn nghĩ điều gì sẽ giúp nền kinh tế Việt Nam vượt qua thách thức từ thương chiến Mỹ-Trung? Hãy chia sẻ quan điểm của bạn trong phần bình luận!
Kinh tế Việt Nam đang ở giai đoạn đầy thách thức trong năm 2025. Bạn đánh giá thế nào về tác động của thuế quan và cú sốc xuất khẩu? Doanh nghiệp của bạn có đang chịu ảnh hưởng? Hãy chia sẻ quan điểm và trải nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
Bài Viết Liên Quan
- Cuộc Đối Đầu Thuế Quan Mỹ-Trung 2025: Tác Động Đến Kinh Tế Toàn Cầu
- Trade War: Thuế Quan Đối Ứng Mỹ-Trung, Cổ Phiếu Nào Hưởng Lợi?
- Thuế Quan Mỹ Với Việt Nam: Tạm Hoãn Hay Tạm Nghỉ Trước Bão Thương Chiến?
- Giải Ngân Vốn Đầu Tư Công 3 Tháng Đầu Năm 2025 Ước Đạt 78.712 Tỷ Đồng
- Gói Tín Dụng 500.000 Tỷ Đồng Ứng Phó Thuế Quan Mỹ, Thúc Đẩy Tăng Trưởng
